ADHD z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi. Część I

Poniżej znajduje się tłumaczenie artykułu z Psychology Today. Na pewno zainteresuje rodziców dzieci, które kończąc trzecią klasę szkoły podstawowej, zaczynają mieć problemy. 

Słowo nastolatki w tym artykule dotyczy dzieci w wieku 9-14 lat, niestety nie znalazłam polskiego odpowiednika do angielskiego słowa tween.

ADHD z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi w wieku szkolnym (szkoła podstawowa). Część I: Diagnoza

Typowa dezorganizacja nastolatka (9-14 lat), czy coś więcej?

Po dzieciach przechodzących z klasy trzeciej do czwartej szkoły podstawowej spodziewamy się gładkiego przejścia z zamkniętego środowiska klas I-III do mniej zorganizowanego chaosu klas starszych. Głównym zadaniem szkoły jest przystosowanie do mniej zorganizowanego miejsca, w którym od nastolatków jest wymagane zorganizowanie się i planowanie aby nadążały z nauką. Większość nastolatków przyzwyczaja się do nowej sytuacji krótko po tym, jak przejdą etap początkowy.

Nastolatki, dla których organizacja jest trudniejsza lub dla których planowanie, a tym bardziej faza wstępna planowania wydaje się prawie niewykonalna, często mają dużo więcej trudności z dostosowaniem do nowych warunków. Wiele z nich dostosuje się w końcu ze wsparciem i wskazówkami rodziców.

Istnieje pewna grupa nastolatków, które mogą prezentować się jako niezdolne do zorganizowania się lub skupienia się.  Szybko popadają w zaległości w nauce ponieważ są niezdolne do wykonania pracy w terminie i/lub nie potrafią wypełnić zadań. Rodzice tych nastolatków czasami przypuszczają, że ich dziecko jest leniwe lub mało interesuje się szkołą. Jest to szczególnie zaskakujące dla rodziców, których dzieci były wyróżniające się w pierwszych klasach szkoły podstawowej. Krótkie spojrzenie na zeszyt takiego nastolatka często ujawnia wykonane zadania domowe, które nie zostały oddane, notatki z biologii w zeszycie do angielskiego, ksero z matematyki zgniecione w kulkę na dnie tornistra.

Te nastolatki całkiem często dobrze funkcjonują w innych dziedzinach. Mogą posiadać inteligencję społeczną i bardziej zaangażować się w zainteresowania pozaszkolne jak sport czy sztuka. Często te nastolatki są po prostu spisane na straty jako wymagające więcej dyscypliny i skupienia na szkole.

Przeprowadźmy sondaż wśród nich a usłyszymy pewnie opowieści o frustracji, a nawet furii. Próbują utrzymywać porządek, skupiać się, jednak ich wysiłki są daremne.

Badania wskazują, że staje się coraz powszechniejsze identyfikowanie dzieci z ADHD z przewagą zaburzeń w koncentracji w klasach 4-6. Podczas gdy ADHD przeważa wśród chłopców, ADHD z przewagą zaburzeń koncentracji jest powszechniejsze wśród populacji dziewczynek zdiagnozowanych z ADHD. Nastolatki zdiagnozowane z ADHD z zaburzeniami koncentracji mają trudności z pozostawaniem skupionym, często nie wykrytym w klasach 1-3, gdzie istnieje tendencja do skupiania się na każdym zadaniu przez krótki czas. Dzieje się tak do czasu, kiedy dzieci muszą być skupione i skoncentrowane na jednym przedmiocie przez cały czas, wtedy trudności mogą zostać wychwycone. W dodatku te dzieci nie często mają problemy społeczne kojarzone z dziećmi, które mają ADHD z przewagą nadruchliwości i impulsywności. Te dzieci często są określane jako „postrzelone” przez swoich kolegów, aczkolwiek rzadko są postrzegane jako irytujące lub mniej sympatyczne, jak to się dzieje czasami z dziećmi z ADHD z przewagą nadruchliwości i impulsywności.

Nastolatki (9-14 lat) zdiagnozowane z ADHD z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi nie są tylko dotknięte w dziedzinie nauki szkolnej. Często mają trudności z pozostaniem zorganizowanym i skupionym również w innych dziedzinach życia. Ich pokoje są zwykle zabałaganione i zdezorganizowane. Nierzadko słyszymy rodzica takiego nastolatka skarżącego się, że jego dziecko nigdy nie odkłada niczego na swoje miejsce i ma tendencje do zaczynania projektów, które wydają się nigdy nie kończyć.

Twoje dziecko może spełniać kryteria ADHD z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi jeśli dostrzeżesz u niego sześć lub więcej problemów z następujących punktów:

• Brak uwagi jeśli chodzi o szczegóły, głównie podczas dokańczania zadań domowych lub wykonywania innych czynności. Ma tendencję do bezmyślnych błędów.
• Opowiada lub zaobserwowano u niego trudności z pozostawaniem skupionym w klasie lub podczas zaangażowania w czynności, które wymagają koncentracji, takie jak prace w domu lub gry.
• Ma trudności ze słuchaniem kiedy się do niego mówi.
• Nie wykonuje zadań domowych, prac w domu lub innych wyznaczonych zadań.
• Unika sytuacji, które wymagają skupienia się na długi czas, szczególnie w klasie lub podczas wykonywania zadania domowego lub innych czynności, które wymagają utrzymania skupienia umysłowego.
• Ma trudności z postępowaniem według wskazówek.
• Ma trudności ze zorganizowaniem się lub pozostaniem zorganizowanym.
• Ma tendencję do gubienia rzeczy bez względu na jej ważność.
• Łatwo jest rozpraszany przez bodźce zewnętrzne.
• Zapominalski.

Czynnikiem kluczowym w sprawdzeniu czy twoje dziecko spełnia kryteria dla ADHD z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi jest stwierdzenie czy te cechy zakłócają jego zdolność do codziennego funkcjonowania.

Co zrobisz i jak podejdziesz do sytuacji zależy od wyzwań, jakim musi stawić czoło twój nastolatek.

Jeśli podejrzewasz, że twoje dziecko spełnia kryteria, konsultacja ze specjalistą potwierdzi twoje wnioski. W dodatku specjalista pomoże tobie i twojemu dziecku właściwie zająć się towarzyszącymi objawami. Wskazówki jak można pracować z nastolatkiem aby rozwinąć narzędzia i taktykę w celu poradzenia sobie z dezorganizacją i niemożnością pozostania skupionym, przeczytaj drugą część artykułu tej serii.

Link do powyższego artykułu

http://www.psychologytoday.com/blog/lets-talk-tween/201308/adhd-inattentive-type-in-tweens-part-i-diagnosis-1